Friday, April 28, 2006

મને ગમ્તા કેટલાક કાિવ્યો - 3

આભાસી મૃત્યુનું ગીત -રાવજી પટેલ

  મારે આંખે કંકુના સૂરજ આથમ્યા...
મારી વે'લ શંગારો વીરા, શગને સંકોરો
રે અજવાળાં પહેરીને ઊભા શ્વાસ !
મારે આંખે કંકુના સૂરજ આથમ્યા...

પીળે રે પાંદે લીલા ઘોડા ડૂબ્યા,
ડૂબ્યાં અલકાતાં રાજ, ડૂબ્યાં મલકાતાં કાજ,
રે હણહણતી મેં સાંભળી સુવાસ !
મારે આંખે કંકુના સૂરજ આથમ્યા...

મને રોકે પંછાયો એક ચોકમાં,
અડધા બોલે ઝાલ્યો, અડધો ઝાંઝરેથી ઝાલ્યો;
મને વાગે સજીવી હળવાશ !


-રાવજી પટેલ
**********************************************************

ષ્ણ–રાધા – પ્રિયકાંત મણિયાર

આ નભ ઝૂક્યું તે કા’નજી
ને ચાંદની તે રાધા રે.

આ સરવર જલ તે કા’નજી
ને પોયણી તે રાધા રે.

આ બાગ ખીલ્યો તે કા’નજી
ને લ્હેરી જતી તે રાધા રે.

આ પરવત શિખર કા’નજી
ને કેડી ચડે તે રાધા રે.

આ ચાલ્યાં ચરણ તે કા’નજી
ને પગલી પડે તે રાધા રે.

આ કેશ ગૂંથ્યા તે કા’નજી
ને સેંથી પૂરી તે રાધા રે.

આ દીપ જલે તે કા’નજી
ને આરતી તે રાધા રે.

આ લોચન મારાં કા’નજી
ને નજરું જુએ તે રાધા રે.




(પ્રિયકાંત મણિયાર (૨૪-૧-૧૯૨૭ થી ૨૫-૬-૧૯૭૬) ની આ અતિપ્રસિદ્ધ આરતી છે. દરેક કવિસંમેલનના અંતે પ્રિયકાંત આ આરતી સ્વકંઠે અવશ્ય ગાતાં. પ્રિયકાંત જ્યારે ગીત લખે છે ત્યારે ખીલે છે. વિરમગામમાં જન્મ, અમરેલીના વતની અને અમદાવાદમાં વર્ષો સુધી મણિયારનો વ્યવસાય એમણે કર્યો.

મને ગમ્તા કેટલાક કાિવ્યો - 2

આજથી વૈશાખ ઋતુ ની શરુઆત થઈ ગઈ છે અને લોકો પણ વૈશાખ નો આંનદ લુંટી રહયાં છે કારણ કે આ ઋતુમાં લગ્ન ખુબ હોય છે અને ખેતી ના કામકાજમા પણ નવરાશ હોય છે તો ચાલો આજે આપણી ભાષા ના કવિ નવનીત ઉપાધ્યાય શું કહે છે વૈશાખ વિશે..............

વૈશાખી વાયરો
*************
કોઈ વ્હાલું રે લાગ્યું વૈશાખમા ...
એવો પવન આજ હૈયે ચડયો કે અમે જઈ બેઠા કાળઝાળ પાંખમાં
કોઈ વ્હાલું રે લાગ્યું વૈશાખમા....
આંસુ ને ગીત પાસ પાસ બેય આવિયાં ઈ પળનો કલશોર કાંઈ મીંઠો
ચારે દિશાએ મને તેડી લીધો ને મારો પડછાયો કોઈએ ન દીઠો

પાંદડુંય આમ ક્દી ઓળખે રે નૈં અને મન ગયું આંબાની શાખમાં
કોઈ વ્હાલું રે લાગ્યું વૈશાખમા.......
કંકુમાં આંગળી હું બોળું ન બોળું ત્યાં તો ગામ આખું થૈ જાતું ઢોલી
સૌ આજ એટલાં બહાવરાં બન્યાં કે બધાં ભૂલી ગ્યાં પોતીકી બોલી
તડકા ને ધૂળનાં રે ટોળાં મળ્યાં રે મને તોરણ બાંધેલ બારસાખમાં
કોઈ વ્હાંલુ રે લાગ્યું વૈશાખમા........

=કવ િ નવનીત ઉપાધ્યાય

************************************************************

Story of one chicken-મરઘાની વાત

આ કાવ્યમાં કે જે હું આજે આપની સમક્ષ કવિ "ઉદયન ઠક્કર" પ્રસ્તુત કરું છુ જેમાં મારી તમારી બધાની વાત છે.

આ ફકત એક મરઘાની વાત છે
**************************
મસિજદબંદરમાં મણિલાલ નામે
એક બદામી રંગનો મરઘો રહે છે.
મણિલાલ નાંનાં મરઘાંઓને બિવરાવે છે.
મરઘીઓ અગાડી છાતીમાં હવા ભરીને બાંગ મારે છે.
ખાધેપીધે સુખી છે, ટૂંકમાં.
મણિલાલ મરઘાને ખબર નથી
કે પોતે થોડા જ દિવસોમાં ખવાઈ જવાનો.
પણ ધારો કે એને ખબર બી હોય,
અને એ ગમે તેમ ભાગી બી જાય,
તો ચાર ગલ્લી દૂર ડોંગરીમાં એને બીજો કોઈ પકડી પાડશે,
અરે મુંબઈની બારે ભાગી જાય તો સીમ ને ખેતરોમાં ઝલાશે,
જંગલમાં ભાગે તો ભીંલડાં ને શિયાળવાં દાંત ભેરવશે,
દરિયામાં ડાઈવ લગાવી તરતો તરતો ઈંડિયા છોડી દે
તો રોમ ને રંગૂનમાં રાંધશે,
માલિક સામે લડશે તો ગળું ટૂંપાશે,
ખુશામદ કરતો રહેશે તોય કાપશે.
સંતાઈ છુપાઈ જશે તો ગોતીગોતીને મારી ખાશે.
કહો તમે જ કહો, મણિલાલ જાય કયાં ? મણિલાલ કરે શું ?
=કવિ ઉદયન ઠક્કર
*******************************************************

Fresh flower's rose-તાજુ ગુલાબનું ફુલ

બાળપણની મઝા જ કંઈક જુદી છે અને બાળકો હમેંશા નિર્દોશ દંભ વગરની જીવન જીવતા હોય છે કિવ એસ.એસ.રાહી પોતાના કાવ્યમાં કહે છે :
તાજા ગુલાબનું ફુલ
*************
વહેલી સવારે બગીચામાં
એક યુવાન પ્રેમીને તેની પ્રેમિકાને
આપવા માટે
તાજા ગુલાબનું ફુલ તોડતો
જોઉ છું ત્યારે
હું ચૂપ નથી બેસતો.હું તેને તેમ કરતાં ચોક્કસ રોકું છું
કારણ.......?
એક ગરીબ પિતા
તેની ઝૂંપડીની બહાર
તેનાં કુમળા બાળકોને સોટીથી
મારતો જોંઉ છું ત્યારે
હું તેને તેમ કરતાં ચોક્કસ અટકાવું છું.
કારણ.......?
લાકડીના ટેકે ધીમે ધીમે ચાલતો
એક વુધ્ધ
રસ્તો ક્રોસ કરવાં માટે
આજુબાજુ જુએ છે ત્યારે
હું તેની પાસે પહોંચી જાઉ છું અને
તેને હું મારા જમણા હાથનો ટેકો આપી
રસ્તો ક્રોસ કરાવું છું.
કારણ.......?
સિટી બસ ચિક્કાર ભરેલી છે.
એક બસ સ્ટેંડ પાસે એક યુવતી
તેના સાવ નાના બાળકને લઈને
બસમાં ચઢે છે.
બેસવાની જગ્યા માટે તે આમતેમ
જુએ છે.
ત્યારે હું તેને મારી સીટ ખાલી
કરી આપું છું અને તેને ત્યાં
બેસવા કહું છું.
કારણ.......?
કારણ કે જ્યારે આવું કશુંક બને છે
ત્યારે મારામાં સૂતેલો બાળક સફાળો
જાગી ઊઠે છે...
=કિ વ એસ.એસ.રાહી

*********************************************************
આમ તો
*********
આમ તો ખૂબ સહેલી વાત છે જળથી ભીના થવું
પણ
ધોધમાર આષાઢને દિવસે
અનેક લોકો વસ્ત્ર સાચવતા છત નીચે ઊભા રહે ત્યારે
માર્ગ ઉપરથી બધીયે આંખોને વટાવી
ભીના થતાંથતાં ચાલી જવું
થોડીક હિંમત માગી લે છે.
આમ તો ખૂબ સહેલું છે એક ફુલને હાથમાં રમાડવું
પણ
રવિવારની સાંજે બાગમાં ગપ્પાં મારતાં લોકો બેઠા હોય ત્યારે
એક ફુલની પાંખડી સાથે અંગત વાતો કરવી
થોડીક હિંમત માગી લે છે.
બાળક સાથે રમવું એ કંઈ મોટી વાત નથી.
પણ
આપણા નામની આસપાસ
કીર્તિનું સોનું ગૂંથાઈ જાય પછી
ફરી પાછા નાનકડા થઈ રમતમાં ભૂલા પડવું
થોડીક હિંમત માગી લે છે.
આમ તો સહેલી છે મૃત્યની વાતો કરવી વિરકત થઈને
પણ
રાત્રિની સ્તબ્ધતામાં એના આગમનના પડઘા
આપણા ઘર ભણી આવતા લાગે તે પછી પણ
હસતાં રહેવું
થોડીક હિંમત માગી લે છે.
=કવિ વિપિન પરીખ